علت طعم فلزی دهان شما چیست؟

زمان مطالعه: 5 دقیقه

---

آیا دهان شما هم طعم فلز می‌دهد؟ اگر این‌طور است باید بگویم این شرایط رایج‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید!

طعم فلزی ممکن است با  بیماری‌های جدی،  نظیر مشکلات کلیوی یا کبدی، دیابت پنهان یا بعضی انواع سرطان‌ مرتبط باشد. اما این موارد خوشبختانه رایج نیستند، و معمولا با علائم دیگر همراه می‌شوند.

بنابراین نگران نباشید. اگر بیماری زمینه‌ای ندارید، علت احتمالی طعم فلزی دهان‌شما خوش‌خیم است.

مزه فلزی در دهان شما نوعی اختلال طعم است که از نظر پزشکی به آن  پاراگوسیا (parageusia) می‌گویند.این طعم ناخوشایند می‌تواند به طور ناگهانی یا تدربجی ایجاد شود.

برای درک اینکه چه چیزی باعث طعم فلزی دهان می‌شود ، ابتدا باید چگونگی عملکرد حس چشایی را درک کنیم. حس چشایی شما توسط پرزهای چشایی و اعصاب حس بویایی کنترل می‌شود. بله درست خواندید! اعصاب‌ حس بویایی غیراز انتقال سیگنال‌های بویائی در درک حس چشایی هم نقش دارند.

پایانه‌های عصبی اطلاعات را از پرزهای چشایی دریافت کرده و به‌وسیله اعصاب بویایی به مغز منتقل می‌کنند، به این وسیله طعم‌‌های مختلف درک می‌شوند. چیزهای زیادی وجوددارند که روی این سیستم پیچیده تأثیر گذاشته و به نوبه خود باعث ایجاد طعم فلزی در دهان می‌شوند.

اگر تنها شکایت شما ، طعم فلزی دهان است ، علت آن ممکن است یکی از چندین مورد ذکر شده در اینجا باشد:

۱.بهداشت بد دهان و دندان

اگر به طور مرتب مسواک نمی‌زنید یا نخ‌دندان نمی‌کشید ، نتیجه می تواند مشکلات دندان و لثه باشد مثل التهاب لثه (gengevitis) ، پریودنتیت و عفونت دندان.  این عفونت‌ها با تجویز دارو توسط دندانپزشک ازبین می‌روند و پس از رفع عفونت معمولاً طعم فلزی هم از بین می‌رود.جرم‌گیری منظم دندان و ترمیم پوسیدگی‌ها می تواند خطر بروز تغییرات چشایی را کاهش دهد.

۲.داروهای تجویزی

بدن شما داروها را جذب کرده و در بزاق ترشح می‌کند.اختلال در تشخیص مزه یک عارضه جنبی متداول  بعضی از داروها است.  این داروها عبارتند از:

• برخی آنتی بیوتیک‌ها ، مانند کلاریترومایسین، مترونیدازول و تتراسایکلین
• داروهای فشارخون مانندکاپتوپریل
• داروهای آب سیاه (گلوکوم) مانند استازولامید و متازولامید
• داروهای پوکی استخوان
• داروی نقرس مثل آلوپورینول
• لیتیوم که در برخی موارد روان‌پزشکی استفاده می‌شود
• برخی داروهای ضدافسردگی که سبب خشکی دهان می‌شوند هم در مظان اتهام هستند.

این داروها پرزهای چشایی را مسدود کرده و در نتیجه روی قدرت چشایی تأثیر می‌گذارند.

۳.ویتامین ها و داروهای بدون نسخه

مولتی ویتامین‌های حاوی فلزات سنگین (مانند مس ، روی یا کروم) یا داروهایی که گاهی در سرماخوردگی استفاده می‌شوند (مثل قرص‌های روی) ممکن‌است باعث طعم فلزی دهان شوند..همین مسئله در مورد ویتامین‌های دوران بارداری و مکمل های آهن یا کلسیم  هم صادق است. معمولاً وقتی بدن ویتامین‌ها یا داروها را تجزیه می‌کند ، طعم آن‌ها از بین می‌روند. اگر این اتفاق نیافتاد، دوز مصرفی خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید بیش از حد مورد نیاز مصرف نمی‌کنید.

۴.عفونت ها

عفونت‌های تنفسی فوقانی ، سرماخوردگی و سینوزیت حس چشایی شما را تغییر می‌دهند.اما این حالت‌ها موقتی هستند و معمولاً وقتی عفونت برطرف شد خاتمه می یابد.

۵.درمان سرطان

بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی، گاهی از طعم فلزی دهان شکایت می‌کنند.طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا (ACS) ، انواع خاصی از شیمی درمانی و پرتودرمانی می‌توانند طعم فلزی در دهان ایجاد کنند.  این عارضه جانبی را گاهی اوقات دهان شیمی‌درمانی (chemo mouth) می‌گویند.

مطالعات نشان می‌دهد که برخی مکمل‌های ویتامینی مانند ویتامین D یا روی می‌توانند در جلوگیری از اختلال طعم در افرادی که تحت پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی قرار دارند، مفید باشند.  این مسئله نشان می‌دهد که کمبود ویتامین‌های خاص هم می‌تواند باعث اختلال چشایی شود.

۶.بارداری

برخی از خانمهای باردار، از وجود طعم فلزی در دهان به خصوص در اوایل بارداری خبر می‌دهند که البته علت آن ناشناخته است. اما برخی معتقدند که این امر ناشی از تغییرات هورمونی در اوایل بارداری است.

برخی دیگر هم افزایش حس بویایی را گزارش می‌کنند.

۷.قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

اگر در معرض جیوه یا سرب قراردارید، استنشاق این مواد غالباً می تواند طعم فلزی در دهان ایجاد کند.

۸.اختلالات سیستم عصبی مرکزی (CNS)

سیستم عصبی مرکزی شما (CNS) پیامهایی را به بقیه بدن  ارسال می‌کند ، از جمله پیام‌هایی در مورد طعم  غذاها. هر نوع اختلال یا آسیب به CNS ‌مثلا سکته مغزی یا فلج بلز می تواند این پیام‌ها را تحریف کند که موجب اختلال  یا تغییر در تشخیص طعم می‌شود.

افراد مبتلا به زوال عقل هم اغلب  اختلالات چشایی دارند.پرزهای چشایی توسط اعصاب بویایی به مغز متصل می‌شوند. اختلال چشایی در این افراد هنگامی رخ می‌دهد که بخش مربوط به تشخیص طعم در مغز به درستی کار نکند.

۹.حساسیت غذایی

وجود طعم فلزی در بعضی از آلرژی‌های غذایی به عنوان یک علامت مطرح است.اگر بعد از خوردن نوع خاصی ازغذا، مانند صدف  یا بادام درختی ، اشکال در درک مزه داشتید، ممکن است بعلت آلرژی غذایی باشد.

۱۰.جراحی مجرای گوش یا گوش میانی

جراحی مجرای گوش و گوش میانی اغلب به دلیل عفونت‌های مزمن یا حاد گوش میانی صورت می‌گیرد. گاهی اوقات ساختاری نزدیک به گوش داخلی بنام  chorda tympani  که  طعم  دو سوم خلفی زبان را کنترل می‌کند، در حین جراحی آسیب می‌بیند و اختلال چشایی یا پاراگوسیا ایجاد می‌کند.

 ۱۱.مشکلات سینوس

ارتباط حس چشایی شما با حس بویایی‌تان تنگاتنگ است.هنگامی که حس بویایی شما مختل‌ شده‌باشد ، می‌تواند بر حس چشایی‌تان هم تأثیر بگذارد. مشکلات سینوس یکی از دلایل شایع  وجود طعم فلزی در دهان به شمار می‌آیند که می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• آلرژی‌ها
• سرماخوردگی
• عفونت‌های سینوس
• سایرعفونتهای تنفسی فوقانی

 چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگرعلت اصلی پاراگوسیا درمان شود ، طعم فلزی دهان هم از بین می‌رود ، به خصوص اگر علت موقتی باشد.در صورت تداوم این طعم بد، باید با پزشک خود تماس بگیرید.

دکترتان شما را به  متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می‌دهد.

متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است  برای تعیین علت و میزان اختلال در طعم ، درخواست آزمایش چشایی کند. در آزمایش چشایی پاسخ فرد به مواد شیمیایی مختلف  اندازه گیری می‌شود. همچنین ممکن است تصویربرداری از سینوس‌ها انجام‌ شود.

از دست دادن درک طعم  می‌تواند یک مسئله جدی باشد.  طعم برای شناسایی غذاهای فاسد از اهمیت بالایی برخوردار است.  همچنین کمک می‌کند از خوردن غذا احساس رضایتمندی داشته‌باشیم.اختلال چشایی می‌تواند منجر به سوءتغذیه، افسردگی، کاهش یا افزایش وزن شود.

در مورد کسانی که باید رژیم های غذایی خاصی را رعایت کنند مثلا افراد دیابتی، اختلال چشایی، چالشی بزرگ به حساب می‌آید.  اختلال چشایی همچنین می تواند علامت هشدار دهنده برخی بیماری‌ها از جمله بیماری پارکینسون یا آلزایمر باشد.

آیا راهی برای جلوگیری از طعم فلزی دهان وجود دارد؟

اگر سینوس‌ها در این رابطه  مقصر باشند، به محض حل شدن مشکل، اختلال چشایی هم باید برطرف شود.  اگر اختلال طعم ناشی از دارو باشد ، در مورد گزینه های جایگزین باید با دکترتان مشورت کنید.

تغییر موقتی طعم فلزی دهان وقتی‌که ناشی از شیمی درمانی ، بارداری یا سایرمشکلات طویل‌المدت باشد ،راه‌گشاست.

با این روش‌ها می‌توانید اختلال چشایی را کاهش داده یا به طور موقت از بین ببرید:

۱.آدامس بدون قند یا آدامس نعنایی فاقد قند بجوید.از قطره‌های ترش‌مزه استفاده‌ کنید.

۲.مهم است که برای مقابله با اختلال طعم ،عادت‌های خوب را تقویت کنیم. بطور مرتب دندان‌های خود را مسواک بزنید ، از دهان‌شویه استفاده کنید و نخ دندان را فراموش نکنید.

۳.ادویه‌ها و چاشنی‌های مختلف را همراه با غذاهای مختلف امتحان کنید.

۴.از وسایل آشپزی، بشقاب‌ها و ظروف غیرفلزی استفاده‌کنید. قاشقهای فلزی ، چنگال‌ها و بطری‌های استیل می‌توانند طعم فلزی را بدتر کنند.

۵.آب زیادی در طول روز بنوشید.

۶.از کشیدن سیگار خودداری کنید

۷.مراقب انتخاب‌های خود باشید.مصرف غذاهایی که ممکن است طعم فلزی یا تلخ داشته باشند را کاهش دهید.  نمونه‌های آن شامل گوشت قرمز ، قهوه یا چای است. به‌جایش غذاهای پرپروتئین و دارای طعم ملایم مانند مرغ ، ماهی ، لبنیات و تخم مرغ مصرف‌کنید.

۸.خوردن غذاهای سردتر ممکن است حس طعم ناخوشایند را کاهش‌دهد.

اگر همچنان طعم فلزی دردهان‌ دارید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید تا میزان جدی بودن آن بررسی شود.

 

مطالعه بیشتر:

https://health.clevelandclinic.org/8-possible-causes-for-that-metallic-taste-in-your-mouth/?utm_medium=social&utm_source=instagram&utm_campaign=cc+ig

https://www.healthline.com/health/metallic-taste-in-mouth

https://metaqil.com/how-to-get-rid-of-metallic-taste/