لطفا به اندازه بقیه موجودات زنده به خوابتان اهمیت دهید!

شاید بدانید الگوی خواب و بیداری موجودات زنده با هم فرق می‌کند، مثلا برخی موجودات مانند ما انسانها، خواب شبانه دارند، برخی دیگر مثل گوزن‌های دم‌سفید و خفاش‌ها روزها می‌خوابند و شب‌ها فعالند. تفاوت در مدت خواب از این هم جالب‌تر است مثلا خواب فیلها تقریبا 2 ساعت طول می‌کشد در حالیکه نوعی علف‌خوار استرالیایی بنام کوالا تقریبا 20 تا 22 ساعت در شبانه روز می‌خوابد. مدت خواب بقیه موجودات زنده جایی بین این دو قرار دارد. صرف‌نظر از مدت خواب یا زمان وقوع آن، همه موجودات زنده بطور طبیعی براساس چرخه بیولوژیک یا زیست‌شناختی‌شان رفتار می‌کنند.

 در گذشته‌ای نه‌چندان دور یعنی قبل از اختراع لامپ‌های رشته‌ای اجداد ما شبها ۱۰ ساعت می‌خوابیدند، حدود ۷۰-۶۰ سال پیش این مدت به ۸ ساعت کاهش پیدا کرد و حالا این روزها بعضی افراد به زحمت ۶ ساعت می‌خوابند.آدم‌ها برخلاف ساعت زیست‌شناختی‌شان شبها را برای بیداری انتخاب کرده‌اند . نتیجه این انتخاب، کاهش زمان خواب آن‌هاست که باعث بروز مشکلات مختلف در زمینه‌های سلامتی، رفتاری و اجتماعی شده‌است. این کتاب به مهم‌ترین مشکلات سلامتی در این رابطه اشاره می‌کند به‌طوریکه پس از خواندن کتاب جایگاه ویژه‌ای برای خواب‌ خود قائل خواهیدشد زیرا به نقش خواب در حفظ سلامت ذهنی و جسمی‌تان بیشتر پی خواهید‌برد.

خواب چه فایده‌ای دارد؟

همانطور که گفتم خواب دارای مراحل و چرخه‌های مختلفی است که هر کدام به‌طور جداگانه روی سلامتی شما موثر هستند.برخلاف تصور خواب پدیده‌ای کاملا پویاست. در برخی مراحل آن میزان فعالیت مناطقی از مغز نسبت به زمان بیداری ۳۰% بیشتر می‌شود. در مرحله خواب عمیق بدن شما به بازسازی فیزیکی خودش می‌پردازد و مرحله رویابینی به بازسازی عاطفی شما تعلق دارد. در طول روز وقتی در حل مسائل پیچیده با دقت و سرعت عمل می‌کنید یا زمانی‌که عواطف و احساساتتان  به‌طور طبیعی بروز می‌کند، در حقیقت باید از خواب خوبتان تشکر کنید. البته فواید خواب خوب تنها منحصر به این موارد نیست.موارد زیاد دیگری وجود دارند که در کتاب به‌ آنها اشاره شده‌است.

مضرات کم‌خوابی چیست؟

می‌دانید وقتی خواب خوبی ندارید تمرکزتان کم می‌شود کارها را چند باره انجام می‌دهید میزان اشتباهاتتان زیاد می‌شود.بیشتر فراموش می‌کنید کمتر می‌آموزید. درموقعیت‌های مختلف واکنش‌های احساسی شدید و غیر متناسب نشان می‌دهید. سردرد و سرگیجه دارید و دائم چرت می‌زنید. اگر چند شب پیاپی تنها یک ساعت کمتر از نیازتان بخوابید قند و فشارخون‌تان بالا می‌رود، پاسخ ایمنی‌تان به ویروس‌ها و میکروب‌ها کاهش می‌یابد و تدریجا با مشکلات سلامتی دیگر روبه‌رو می‌شوید مثل اضافه وزن و مشکلات باروری. علاوه براین عمرتان کوتاه‌تر می‌شود.

خواب خوب چیست؟

کمتر کسی است پس از یک شب خواب خوب، لذت بیداری در صبحی دل‌انگیز را به یاد نداشته‌باشد. این حس خوب در طول روز هم همراه شماست.حتما متوجه شده‌اید در آن روز بهتر یاد می‌گیرید، بهتر به یاد می‌آورید. کمتر عصبی و مضطرب می‌شوید. اشتهای متعادل‌تری دارید. تصمیم‌های بهتری می‌گیرید، راه‌حلهای خلاقانه‌تری به ذهن‌تان می‌رسد. ظاهرتان جذاب‌تر است و برای اطرافیانتان دلپذیرتر هستید.

خواب خوب فرآیندی چهارگانه است که منتهی به این حس لذت‌بخش و اتفاقات خوب پس از آن می‌شود.اگر اغلب صبح‌ها با این احساس از خواب بیدار نمی‌شوید و در طول روز از کمبود حافظه، اضطراب، پرخوری ، عدم تمرکز، تردید در تصمیم گیری‌ها، انواع ناراحتی جسمی شکایت دارید و از برخورد اطرافیان‌ راضی نیستید. این کتاب در بازپس‌گیری جایگاه واقعی‌‌تان، به شما کمک‌ خواهد کرد.

از کجا مطمئن شوید خواب خوبی دارید؟

آیا مطمئن هستید که شب‌ها به اندازه نیازتان می‌خوابید و خوابتان از کیفیت خوبی برخوردار است.شاید بگویید بله چون هیچ‌کدام ار علائمی که گفتید را ندارم.من حق را به شما می‌دهم  بجز  یک درصد افراد، که از نظر ژنتیکی با خواب کمتر از ۶  ساعت مشکلی ندارند بقیه کم‌خواب‌ها در طول روز دچار درجاتی از مشکلات شناختی و عملکردی هستند که خیلی وقت‌ها خودشان از آن بی‌اطلاعند. نتیجه از نقطه نظر رفتاری کیفیت پایین انجام کارها و از جنبه سلامت عمومی بروز شکایت‌های مبهم جسمی و کیفیت پایین زندگی است که به هر دو آنها عادت می‌کنند. 

بیایید آزمایشی ساده انجام دهیم:  با خودتان عهد کنید آخر همین هفته یا وقتی چند روز در تعطیلات هستید، شب‌ سر ساعت مشخصی بخوابید و صبح‌ بدون زنگ ساعت بیدار شوید ببینید آیا میزان خوابتان به اندازه روزهای دیگر هفته است یا نه؟ از این طریق ضمن اینکه میزان خواب مورد نیازتان را می‌فهمید، احتمالا متوجه می‌شوید خوابتان در روزهای عادی خوب نیست چون نسبت به آخر هفته‌ها یا تعطیلات کمتر می‌خوابید.البته مدت خواب تنها یکی از عوامل موثر در خواب خوب است.

 چرا خواب خوب شبانه بسیار مهم است؟

در حقیقت تنها زمانی‌که برنامه بازیابی بدنتان اجرا می‌شود هنگام خواب است درست مثل کامپیوتری که برنامه بازیابی‌اش در ساعت‌های غیرکاری نیمه‌شب تنظیم شده‌‌باشد.بدن شما در خواب عمیق هورمون رشد ترشح می‌کند که باعث ترمیم سلول‌ها، عضلات و بازیابی ذخایر گلوکز (گلیکوژن) می‌شود.در مرحله‌ای دیگر که به رویابینی یا خواب‌دیدن تعلق دارد مغز شما از هورمون استرس یا آدرنالین خالی می‌شود فشارخونتان کاهش می‌یابد فایل‌های ناقص یا گسسته از حافظه‌تان پاک می‌شوند و از فایلهای مهم نسخه پشتیبان گرفته‌می‌شود. به همین دلیل کیفیت خواب شما بسیار مهم است. از این نظر نقش خواب خوب شبانه در حفظ سلامت جسم، ذهن و روح شما بسیار مهم است.

 بین کسب و کار شما و خوابتان چه رابطه‌ای وجود دارد؟

جالب است بدانید در یک نظر سنجی از ۱۸۰ رهبر کسب‌ و کار جهان مشخص شد که ۴۳ درصد آن‌ها حداقل ۴ شب در هفته خواب کافی ندارند.محققین متوجه شده‌اند موقعی که رهبری خواب خوب شبانه نداشته‌باشد ، کارمندانش احساس تعهد کمتری به کار خود دارند.

 این شکل کمبود خواب می‌تواند جنبه‌های مهم رفتاری رهبر را تضعیف کند و به عملکرد مالی او آسیب بزند.بر اساس مقاله‌ مجله Harvard Business Review  چهار نوع رفتار دربین رهبران وجود دارد که به‌طور رایجی با تیم‌های اجرایی با کیفیت مرتبط هستند:

1. اقدام با آگاهی کامل به نتایج
2. حل موثر مشکلات
3. جستجوی چشم‌اندازها
4. حمایت از سایرین

 چنین وظایفی در رهبری نیازمند فرآیندهای پیشرفته شناختی است، مثل قابلیت حل مشکلات، استدلال، سازماندهی، خویشتن‌داری، برنامه‌ریزی و تصمیم‌های اجرایی.این فرآیندها با قشر پرفرونتال (پیش پیشانی) مغز ارتباط دارند که در شرایط کمبود خواب مزمن فعالیت آن مهار می‌شود.