رکورد بیشترین زمان بیداری ۲۶۴ ساعت یا ۱۱ روز متوالی است. هرچند مشخص نیست که انسان بدون خواب چه مدتی میتواند زنده بماند ولی تنها بعد از ۳ تا ۴ شببیداری دچار توهم شدید میشود. همانطور که بدون غذا و آب نمیتوانیم زندگی کنیم، بدون خواب هم زنده ماندن غیرممکن است.
زمانی که بدن از خواب با کیفیت محروم میشود، تقریباً بلافاصله زنجیرهای از عوارض کوتاه مدت بیخوابی راه میافتد. با ادامه این وضعیت با مشکلات جدیتری روبرو خواهید شد.
ما تعهدات اجتماعی، شغلی و خانوادگی زیادی داریم و گاهی بیمار میشویم. همه اینها الگوی خواب ما را تغییر میدهند اما مهم است که برای داشتن خواب خوب اولویت قائل شویم.
عوارض کوتاه مدت بیحوابی همانهایی هستند که بطور شایعی روی سلامتی ما اثر دارند:
آنچه در این مقاله میخوانید
بیخوابی و فراموشی
بین کمبود خواب و فراموشی رابطه قوی وجود دارد.
گاهی حافظه به دو زیرمجموعه تقسیم میشود: حافظه فعال بصری و حافظه فعال کلامی. حافظه فعال کلامی شامل مواردی است که میخوانیم و میشنویم، وقتی کمخوابی دارید شکلگیری حافظه مختل میشود و باید برای بهیادآوردن واقعیتها و دانستههایتان تلاش بیشتری بکنید.
خواب در توانایی مغز برای دریافت، حفظ و یادآوری اطلاعات بسیار مهم است. هنگامیکه دچار بیخوابی هستید، صرفنظر از اینکه در حال امتحان دادن باشید یا در یک روز کاری معمولی به سر برید، دائم باید با خودتان مبارزه کنید.
بیخوابی و حواسپرتی
در طول روز، با حواسپرتیهای زیادی روبرو هستید. ممکن است در حال انجام کار، همکارتان از شما سؤالی بپرسد و شما را از انجام کارتان منحرف کند یا در باشگاه، هنگام استفاده از تردمیل حواستان به جواب تلفن پرت شود، همینطور که میبینید حواسپرتی در طول روز با شما عجین است. بیخوابی توانایی تمرکز را کاهش داده و احتمال حواسپرتی را بیشتر میکند.
ممکن است حواسپرتی در آشپزخانه مثلاً در زمان جوشیدن آب در قابلمه خیلی مهم به نظر نیاید، اما وقتی پشت فرمان خودرو دچار حواسپرتی شوید نتیجه میتواند کاملاً متفاوت باشد: در حقیقت ۳۰٪ تصادفات جادهای به حواسپرتی و خوابآلودگی پشت فرمان نسبت داده میشود که عدد قابلتوجهی است.
بیخوابی و کاهش عملکرد اجرایی
کمبود خواب، عملکردتان را در همه جنبههای زندگی روزمره مختل میکند. این شامل فعالیتهای استقامتی مانند ورزش، همچنین رانندگی، کار یا پختن شام هم میشود.
بیخوابی و زمان واکنش طولانی
یکی از نمادهای عملکرد ضعیف کندی زمان واکنش است. درست مثل اینکه غلظت الکل در خون شما در حد ۰٫۰۵ باشد که در بسیاری از کشورهای جهان حد قانونی نوشیدن بهحساب میآید.
همچنین روی تواناییهای تصمیمگیری تأثیر میگذارد، خصوصاً تحمل شما را، هنگام رانندگی نسبت به دیگران کاهش میدهد.
اثرات محرومیت از خواب روی زمان واکنش تنها پس از یک شب کمخوابی آشکار میشود. خودتان میتوانید تصور کنید پس از شبهای متوالی دیگر چه اتفاقی میافتد.
تحریکپذیری و ازبینرفتن انگیزه
بیخوابی در ازدستدادن حس شادمانی و پایین آمدن کیفیت زندگی شما هم تأثیر دارد. تحریکپذیری و ازدستدادن انگیزه نتایج رایج کمخوابی است.
تحریکپذیری
وقتی ولع خواب دارید و به آن نمیرسید، شرایط خلقی شما تغییر میکند که باعث میشود احساس ناتوانی کنید. بهراحتی از کوره در میروید. این امر به اطرافیانتان هم سرایت میکند و روی روابط شما با دوستان، خانواده و همکاران تأثیر میگذارد.
محققان دانشگاه پنسیلوانیا طی آزمایشی دریافتند افراد محدود به چهار ساعت و نیم خواب شبانه در طول یک هفته بیش از حد معمول دچار استرس، عصبانیت، اندوه و خستگی روحی میشوند.
به جز شما، هیچکس دیگری نمیتواند احساستان را در این مورد درک کند، بنابراین اگر بیش از حد تحریکپذیر، زودرنج و مضطرب هستید، شاید کمبود خوابتان مقصر باشد.
از طرف دیگر چرخه بیپایان اضطراب و استرس، باعث میشود احساس تحریکپذیری و برانگیختگی کنید، در این وضعیت خوابتان سختتر میشود.
ازدستدادن انگیزه
ازدستدادن انگیزه نتیجه مستقیم محرومیت از خواب است، اما گاهی ممکن است مشکل عمیقتر از اینها باشد. از افسردگی و اضطراب گرفته تا عدم تعادل هورمونی، بیماری تیروئید و کمخونی همه میتوانند در این مورد دخالت داشته باشند. هیچ دلیل قطعی برای کمبود انگیزه وجود ندارد.
اگر احساس میکنید در شغل خود، در روابط با دوستانتان یا با شریک زندگی خود دچار افت هستید. ممکن است کمبود خواب یکی از دلایل آن باشد.
به نظر میرسد عوارض کوتاه مدت بیخوابی بیشتر از جنبه ذهنی و روحی روی ما تأثیر میگذارد تا جسمی. بسیاری از این آثار قابلمشاهده نیستند. به همین دلیل جدی گرفته نمیشوند. این مسئله اجازه میدهد کمخوابی تا زمانی ادامه یابد که عوارض دیررس یا “جسمی” آن مشاهده شود. گاهی تعیین این ارتباط سخت و درمان آن بهمراتب سختتر است.