روزهایی که در آن به سر میبریم بخشی از عصری است که به گردش اطلاعات تعلق دارد. یکی از ویژگیهای آن مواجه شدن با انبوه اطلاعاتی است که باید بهسرعت توسط مغز پردازش شوند و کارهایی که باید در زمان مشخصی انجام گیرند. همه دوست داریم کارهای بیشتری را در مدت کوتاهتری انجام دهیم. گاهی در پایان روز حس میکنیم هنوز کارهای نیمه تمامی داریم که برای انجامشان وقت کم آوردهایم. گاهی با چشمی نیمه خواب، نیمه بیدار به بستر میرویم. گاهی هم راضی میشویم برای انجام کارهای معوقه از زمان خواب خود بکاهیم. اینکه چرا چنین میکنیم به باورهایی برمیگردد که در اینجا به ۴ مورد از آنها اشاره شده است.
آنچه در این مقاله میخوانید
۱. یک ساعت کمتر خوابیدن تأثیر منفی بر عملکرد روزانه من ندارد
شاید بهزحمت باور کنید که یک ساعت خواب کمتر روی عملکردتان تأثیر منفی داشته باشد. چیزهایی مثل قدرت تمرکز، حافظه، قضاوت یا حتی توانایی جسمی شما از خوابتان تأثیر میپذیرند. اگر هر شب یک ساعت کمتر از نیازتان بخوابید، آثار آن را در روزهای بعد بیشتر و بیشتر حس میکنید چون کم خوابیها رویهم جمع میشوند.
اگر این اتفاق برای ۳ هفته ادامه پیدا کند، تمرکزتان درحد فردی خواهد بود که ۲۴ ساعت کامل نخوابیده است. اثرات کمبود خواب تنها محدود به کاهش تمرکز نیست. برخی آثار ناپیدای آن را باید در افزایش قند خون، افزایش وزن، بیتحرکی، بیماری قلبی و ضعف سیستم ایمنی مشاهده کنید.
۲.بدن من بهسرعت با ساعتهای مختلف خواب هماهنگ میشود
وقتی با هواپیما به مقصدی سفر میکنید که حداقل ۲ ساعت با شهر خودتان تفاوت زمانی دارد، دچار علائمی میشوید که به آن جتلگ یا پرواززدگی میگویند. این علائم عبارتند از سردرد، خوابآلودگی، عدم تمرکز، گیجی، اشکال در حافظه و گاهی علائم گوارشی. مشابه این حالت در فردی اتفاق میافتد که زمان خواب و بیداریاش در طول هفته با آخر هفتهها و تعطیلات فرق دارد که به آن جتلگ اجتماعی میگویند.
هرچقدر الگوی خواب و بیداری شما در طول هفته با آخر هفته فرق داشته باشد، در ابتدای هفته بعد، علائم شدیدتر و طولانیتری خواهید داشت. در این حالت بدن شما برای هماهنگ شدن با الگوی جدید خواب و بیداریتان نیاز به زمان بیشتری دارد. به همین دلیل بیدارشدن در صبح روز شنبه از هر زمان دیگری برایتان دشوارتر است.
۳. اگر بیشتر بخوابم، خستگیام برطرف میشود
مطمئناً مدت خوابتان مهم است، اما کیفیت خواب شما هم اهمیت دارد. برخی افراد شبها هشت یا نه ساعت میخوابند. اما هنگام بیداری احساس نمیکنند که استراحت کافی کردهاند زیرا کیفیت خواب آنها خوب نیست. دائم در طول شب بیدار میشوند که گاهی آن را به یاد ندارند. زمانی هم خوابشان بیشتر در مرحله سبک سپری میشود که ترمیمکننده نیست، یا صبحها در مرحله خواب عمیق و با زنگ ساعت از خواب بیدار میشوند. در همه این حالتها با وجود خواب کافی، هنگام بیداری احساس خستگی میکنید و از خوابتان راضی نیستید.
۴.با بیشتر خوابیدن در آخر هفته، میتوانم خواب از دست رفتهام در طول هفته را جبران کنم
گرچه این الگوی خواب، به کاهش بخشی از بدهی خوابتان کمک میکند، اما به طور کامل کمبود خواب را جبران نمیکند. علاوه بر این، خواب دارای مزیتهای فوری است که در روز بعد از آن نمایان میشود مثل تثبیت حافظه، افزایش قدرت یادگیری، خلاقیت کاری و توانایی حل مشکلات که با خواب بیشتر در آخر هفته تأمین نمیشود.
دیرتر خوابیدن ودیرتر بیدارشدن در تعطیلات آخر هفته میتواند بر چرخه خواب و بیداری تأثیر بگذارد بهطوریکه خوابیدن در ساعت مناسب جمعه شبها و بیداری در صبح شنبه را سختتر کند. در نتیجه آغاز هفته برایتان سختتر میشود.