جسم سالم
حقایقی شگفت‌انگیز در مورد مولتی‌ویتامین‌ها
مولتی‌ویتامین‌ها رایج‌ترین مکمل‌های مصرفی در دنیا هستند.محبوبیت آن‌ها طی چند دهه اخیر به‌سرعت افزایش‌یافته است.
برخی از افراد معتقد هستند که مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند باعث افزایش سلامتی شوند ، جبرانی برای عادت‌های نامناسب درخوردن باشند و یا حتی میزان خطر بیماری‌های مزمن را کاهش دهند.
اگر این مزایای فرضی حقیقت می‌داشتند حتماً شگفت‌زده می‌شدید!
این مقاله به بررسی شواهد علمی موجود در پشت‌صحنه مولتی‌ویتامین‌ها می‌پردازد.
مولتی‌ویتامین‌ها چه هستند؟
مولتی‌ویتامین‌ها مکمل‌هایی شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف هستند. گاهی اوقات حاوی مواد دیگری هم هستند.
ازآنجاکه هیچ نوع استانداردی برای محتویات قرص‌های مولتی‌ویتامین وجود ندارد ترکیبات داخل آن‌ها از یک سازنده به دیگری و از یک محصول به محصول دیگر فرق می‌کنند.
از مولتی‌ویتامین‌ها همچنین به‌عنوان مولتی مینرال، مولتی، یا ویتامین نام‌برده می‌شود.
به شکل‌های مختلفی وجود دارد شامل قرص، کپسول، قرص‌های جویدنی، قرص جوشان و شربت.
بسیاری از مولتی ویتامین‌ها باید روزی یک یا دو بار مصرف شوند. از بابت برچسب روی آن و دنبال کردن دستورالعمل مصرفی توصیه‌شده حتما مطمئن شوید.
ویتامین‌ها در داروخانه‌ها، در سوپرمارکت‌ها و به‌صورت آنلاین فروخته می‌شوند.
خلاصه: مولتی‌ویتامین‌ها مکمل‌هایی حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف هستند که به اشکال متفاوتی وجود دارند.
مولتی‌ویتامین‌ها شامل چه چیزهایی هستند؟
حدود ۳۰ ویتامین و ۱۶ ماده معدنی برای سلامتی شما مهم هستند.
بسیاری از آن‌ها در واکنش‌های آنزیمی بدن یا به‌عنوان مولکول شروع‌کننده این واکنش‌ها کاربرد دارند، یا به‌عنوان عناصر ساختمانی سازنده آنزیم‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.
بدن شما به این مواد مغذی برای تکثیر، تعمیر، رشد و تنظیم فرایندها نیازمند است.
مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند بسیاری از این ویتامین‌ها و مواد معدنی را برای شما فراهم کنند. ممکن است حاوی موادی با منشأ گیاهی، اسیدهای امینه و یا اسیدهای چرب باشند.
ازآنجایی‌که محتویات مکمل‌های غذایی به‌وسیله سازمان غذا و دارو کنترل نمی‌شود، در مقایسه با برچسب شان می‌توانند حاوی مقادیر بیشتر یا کمتراز حد ادعا شده ماده داشته باشند.
در برخی از موارد ممکن است تمامی آنچه روی برچسب شان لیست شده را نداشته باشند. صنعت مکمل سازی از جهت تقلب بسیار بدنام است؛ بنابراین بسیار مهم است که ویتامین‌ها را از یک سازنده معتبر تهیه کنید.
به خاطر داشته باشید که مواد موجود در مولتی‌ویتامین‌ها ممکن است از ترکیبات اصلی تهیه‌شده باشند یا در محیط آزمایشگاه به‌صورت صنعتی ساخته‌شده باشند.
خلاصه: مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند حاوی مواد با منشأ گیاهی، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب به همراه ویتامین‌ها و مواد معدنی باشند. هرچند مقدار این مواد می‌تواند فرق کند. توجه کنید تقلب در برچسب بسیار شایع است.
مولتی‌ویتامین‌ها و بیمار قلبی
بیماری قلبی علت رایج مرگ در سرتاسر دنیاست.
بسیاری از افراد بر این باورند که مصرف مولتی‌ویتامین‌ها می‌تواند از بروز بیماری قلبی ممانعت کند، ولی شواهد بسیار مختلفی وجود دارد.
برخی از مطالعات پیشنهاد می‌کنند که مولتی‌ویتامین‌ها با کاهش ریسک حملات قلبی و مرگ ناشی از آن‌ها مرتبط است. درحالی‌که برخی دیگر هیچ نفعی در مصرف آن‌ها را نشان نمی‌دهند.
در یک مطالعه مولتی‌ویتامین برای بیش از یک دهه به ۱۴ هزار پزشک میان‌سال داده شد. در جریان آن هیچ‌گونه کاهشی در حملات قلبی، سکته مغزی یا مرگ مشاهده نشد.
مطالعه اخیر دیگری در بین زنان نشان می‌دهد که مصرف مولتی‌ویتامین برای حداقل ۳ سال با کاهش ۳۵ درصدی مرگ ناشی از بیماری قلبی ارتباط دارد.
خلاصه: اخیراً مطالعه‌ای دلالت بر این دارد که افرادی که مولتی‌ویتامین مصرف می‌کنند از ریسک پایین‌تری برای بیماری قلبی برخوردار هستند از سوی دیگر در مطالعه دیگری ارتباطی در این رابطه یافته نشده است. شواهد کلی بسیار متفاوت است.
مولتی‌ویتامین‌ها و سرطان
شواهد در رابطه با تأثیر مولتی‌ویتامین بر ریسک سرطان هم متفاوت است.
برخی میگویند استفاده از آن‌ها هیچ تأثیری ندارد درحالی‌که برخی دیگر برافزایش ریسک سرطان اشاره دارند.
در یک مطالعه مروری کنترل‌شده روی ۴۷ هزار و ۲۸۹ نفر مشخص‌شده که مردانی که مولتی‌ویتامین مصرف می‌کنند از ۳۱ درصد کاهش ریسک سرطان برخوردار بودند ولی در زنان هیچ تأثیری نداشت.
در مطالعه‌های دیگر یکی روی زنان و دیگری روی مردان به ارتباط بین استفاده طولانی‌مدت از مولتی‌ویتامین و کاهش ریسک سرطان کولون اشاره می‌کند.
مطالعه دیگر بر این دلالت دارد که استفاده طولانی‌مدت روزانه از مولتی‌ویتامین با کاهش ریسک سرطان در مردانی که سابقه سرطان ندارند همراه بوده است. ولی روی مرگ کلی در طول دوره مطالعه تأثیری نداشته است.
خلاصه: برخی از مطالعات به ارتباط بین استفاده از مولتی‌ویتامین و کاهش ریسک سرطان اشاره می‌کنند. درحالی‌که برخی دیگر میگویند ارتباطی در این مورد وجود ندارد و برخی دیگر حتی به افزایش ریسک سرطان اشاره دارند.
آیا مولتی‌ویتامین‌ها فواید دیگری روی سلامتی دارند؟
مولتی‌ویتامین‌ها در رابطه با عملکرد مغز و سلامت چشم هم موردمطالعه قرارگرفته‌اند.
فعالیت مغز
برخی از مطالعات میگویند مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند در افراد مسن باعث بهبود حافظه شوند.
این مکمل‌ها می‌توانند باعث بهبود خلق شوند. مطالعات نه‌تنها نشان‌دهنده ارتباط بین خلق بد و کمبود برخی از مواد مغذی است، بلکه بین مولتی‌ویتامین‌ها و خلق بهتر یا کاهش علائم افسردگی نیز ارتباطی وجود دارد.
از سوی دیگر مطالعه دیگر هیچ نوع تغییری در خلق افراد نشان نمی‌دهد.
سلامت چشم
دژنرسانس ماکو لار وابسته به سن اصلی‌ترین دلیل کوری در جهان است.
این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان و مواد معدنی می‌تواند موجب کندی پیشرفت بیماری شود. از سوی دیگر شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این ترکیبات از بروز اولیه بیماری پیشگیری می‌کنند.
همین‌طور برخی شواهد دلالت بر این دارد که مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند موجب کاهش ریسک آب‌مروارید (یکی دیگر از بیماری‌های شایع چشم) گردند.
خلاصه: مولتی‌ویتامین‌ها ممکن است باعث بهبود حافظه و خلق افراد شوند. به‌علاوه این‌که مواد معدنی و ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان می‌توانند به‌کندی پیشرفت کوری سالمندان کمک کنند.
مولتی‌ویتامین‌ها در برخی از موارد ممکن است مضر باشند
وقتی مولتی‌ویتامین مصرف می‌کنید، مقدار آن فاکتور مهمی است که باید در نظر بگیرید.
گرچه که دوزهای بالای برخی از مواد معدنی و ویتامین‌ها خوب است. مقادیر زیاد برخی دیگر می‌تواند به‌صورت جدی مضر باشد.
دوز مناسب، اغلب بستگی به قابلیت انحلال این دو گروه از ویتامین‌ها دارد:
محلول در آب: بدن شما مقادیر اضافی آن را دفع می‌کند.
محلول در چربی: ازآنجاکه بدن شما راه ساده‌ای برای خلاصی از آن‌ها ندارد، مقدار اضافی آن می‌تواند در درازمدت در بدن تجمع پیدا کند.
ویتامین‌های محلول در چربی عبارت‌اند از A,D,E و K . درحالی‌که ویتامین‌های E و K نسبتاً غیر سمی هستند ویتامین‌های A و D در صورت استفاده بیش‌ازاندازه می‌توانند اثرات سمی داشته باشند.
خانم‌های حامله لازم است به‌خصوص در رابطه با مصرف ویتامین A مراقب باشند چون مقادیر بیش از نیاز با اختلالات جنینی مرتبط است.
مسمومیت با ویتامین D خیلی نادر است و در استفاده از مولتی‌ویتامین‌ها غیرمحتمل است. درحالی‌که مسمومیت با ویتامین A شایع‌تر است.
اگر مولتی‌ویتامین مصرف می‌کنید و از غذاهای غنی از ریزمغذی استفاده می‌کنید به‌راحتی می‌توانید از مقادیر مجاز توصیه‌شده روزانه فراتر روید.
افراد سیگاری باید از مولتی‌ویتامین‌هایی که حاوی مقدار زیادی بتاکاروتن یا ویتامین A به‌عنوان ریزمغذی هستند خودداری ورزند چون ممکن است ریسک ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند.
مواد معدنی در دوزهای بالا نیز می‌توانند مضر باشند به‌عنوان نمونه دریافت مقدار زیاد آهن برای افرادی که به آن نیاز ندارند می‌تواند خطرناک باشد.
خطر دیگر تولید تقلبی مولتی‌ویتامین است که می‌تواند موجب دریافت مقدار بیشتر از مقدار موردنیاز گردد.
خلاصه: استفاده از مکمل‌ها به مقدار زیاد می‌تواند اثرات مضر داشته باشد. این احتمال به‌ویژه هنگامی‌که شما مولتی‌ویتامین‌های با دوز بالا به همراه رژیم غذایی غنی از ریزمغذی استفاده می‌کنید بیشتر می‌شود.
چه کسی باید از مولتی‌ویتامین استفاده کند؟
مولتی‌ویتامین‌ها برای همه افراد مناسب نیستند و حتی می‌توانند برای برخی مضر باشند.
برخی از افراد که ممکن است از آن منفعت ببرند عبارت‌اند از:
افراد مسن: جذب ویتامین B12 با افزایش سن کاهش می‌یابد. این افراد همچنین ممکن است نیاز به کلسیم و ویتامین D بیشتری داشته باشند.
وگان ها و گیاهخواران: اگر از رژیم غذایی گیاهی پیروی می‌کنید، در معرض کمبود ویتامین B12 هستید. چون ویتامین B12 تنها در غذاهای حیوانی یافت می‌شود. همچنین ممکن است دچار کمبود کلسیم، روی و آهن، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا ۳ شوید.
خانم‌های حامله و شیرده: ازآنجایی‌که برخی از ریزمغذی‌ها برای آن‌ها مناسب هستند و برخی مضر، دراین‌ارتباط باید با پزشکشان مشورت کنند. به‌عنوان نمونه مصرف بیش از نیاز ویتامین A می‌تواند موجب اختلالات جنینی شود.
افراد دیگری که از مصرف مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند سود ببرند عبارت‌اند از آن‌هایی که تحت عمل جراحی برای کاهش وزن قرارگرفته‌اند، آن‌هایی که رژیم غذایی کم‌کالری دریافت می‌کنند، کسانی که دچار کم‌اشتهایی هستند یا به‌اندازه کافی ریزمغذی از غذا دریافت نمی‌کنند. بیماری‌های سوء جذب نظیر عدم تحمل به شیر لبنیات دارند.
خلاصه: برخی افراد شامل افراد مسن، گیاهخواران و خانم‌های باردار و شیرده ممکن است به مقدار بیشتر و نوع خاصی از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز داشته باشند.
خلاصه کلام
مولتی‌ویتامین‌ها بلیت برنده سلامتی شما نیستند!
در حقیقت شواهدی که نشان دهد مولتی‌ویتامین باعث بهبود سلامتی‌تان می‌شود، بسیار ضعیف و غیر معتبر است. حتی استفاده بی‌دلیل در برخی از موارد می‌توانند مضر باشد.
اگر دچار کمبود ریزمغذی هستید، بهتر است از مکمل‌های حاوی آن ریزمغذی خاص استفاده کنید. مولتی‌ویتامین‌ها حاوی بسیاری از ریزمغذی‌هایی هستند که ممکن است شما به آن نیاز نداشته باشید.
علاوه براین، شما برای جبران رژیم بد نباید از مولتی‌ویتامین استفاده کنید. خوردن یک رژیم متعادل حاوی غذاهای کامل و تازه در درازمدت برای شما سلامتی به ارمغان می‌آورد.
