جسم سالم
چه چیزهایی باعث نفخ‌شکم و آروغ‌زدن شما می‌شوند؟
آروغ زدن عمل بیرون راندن هوا از معده از طریق دهان است. اغلب اوقات هنگامی اتفاق می‌افتد که معده متسع شده یا به خاطر هوای بلع شده تحت‌فشار قرار دارد. آروغ زدن هوا را به بیرون آزاد می‌کند تا این اتساع کاهش یابد.
آنچه در این مقاله میخوانید
علت‌های آروغ زدن کدم‌اند؟
موقعی اتفاق می‌افتد که معده از هوای بلعیده‌شده پر می‌شود. تعداد زیادی از علت‌ها وجود دارند که درنتیجه آن‌ها هوا بیشتر از حد طبیعی ممکن است بلعیده شود. علت‌های شایع آن عبارت‌اند از:
• خوردن یا آشامیدن خیلی سریع
• نوشیدن نوشابه‌های گازدار
• اضطراب
کودکان ممکن است بدون اینکه تشخیص دهند مقادیر زیادی هوا بلع کنند معمولاً کودکان مدت کوتاهی بعد از خوردن شیر مادر یا شیر خشک آروغ می‌زنند.
۱. بلع هوا یا ایروفاژی
ایروفاژی بلعیدن ارادی یا غیرارادی هواست. هنگامی‌که به‌سرعت غذا می‌خوریم یا چیزی می‌نوشیم مقادیر زیادی هوا نیز بلع می‌کنیم. این حالت همچنین ممکن است در موارد زیر اتفاق افتد:
- خوردن و صحبت کردن به‌طور هم‌زمان
- جویدن آدامس
- مکیدن آب‌نبات سفت
- نوشیدن از طریق نی
- سیگار کشیدن
- استفاده از دندان مصنوعی با اندازه نامناسب
- تند تند نفس کشیدن
۲. غذاها
بعضی از غذاها و نوشیدنی‌ها هم می‌توانند ایجاد آروغ کنند. شامل نوشیدنی‌های گازدار، الکل و غذاهای حاوی مقادیر زیادی از نشاسته، شکر یا فیبر هستند که ایجاد گاز می‌کنند. علت‌های شایع عبارتند از
- دانه‌های گیاهی
- عدس
- بروکلی
- گلابی
- پیاز
- کلم
- گل‌کلم
- موز
- کشمش
- نان گندم کامل
- داروها
تعدادی از داروهای مختلف نیز می‌توانند منجر به ایجاد آروغ شوند یا مشکلاتی ایجاد کنند که به‌طور ثانویه همراه با آروغ هستند. به‌عنوان نمونه برخی از این داروها عبارتند از:
- داروی رایج برای دیابت تیپ ۲ به نام آکاربوز
- مسهل‌ها نظیر لاکتولوز و سوربیتول
- داروهای ضد درد نظیر ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین
استفاده بیش‌ازحد از داروهای ضد درد می‌تواند موجب گاستریت شود، بیماری که در آن آروغ هم دیده می‌شود.
۳. شرایط خاص
در برخی از بیماری‌ها نیز آروغ به‌عنوان یک علامت وجود دارد. بااین‌وجود که آروغ پاسخ طبیعی به ناراحتی شکمی است در این موارد می‌باید علائم دیگری نیز در کنار آن وجود داشته باشد تا تشخیص صورت پذیرد.
بیماری‌هایی که می‌توانند همراه با آروغ باشند عبارت‌اند از:
- بیماری ریفلاکس معده به مری(GERD) : بیماری که در آن اسید معده به سمت بالا و مری حرکت می‌کند.
- گاستریت: بیماری که موجب التهاب دیواره معده می‌شود.
- زخم‌های گوارشی: نظیر زخم‌های مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک.
- عدم مقاومت به لاکتوز یا عدم توانایی هضم لاکتوز: قندی که در محصولات لبنی یافت می‌شود.
- اختلال در هضم فروکتوز یا سوربیتول: ناتوانی در هضم صحیح کربوهیدرات‌های فروکتوز و سوربیتول.
- هلیکوباکتر پیلوری (H.Pylori): باکتری که موجب عفونت معده شده و می‌تواند باعث آروغ شود.
۴.علت‌های کم‌تر شایع عبارت‌اند از:
- بیماری سلیاک (عدم تحمل به گلوتن): پروتئینی که در بسیاری از غذاهای غنی از آرد نظیر نان‌ها و کراکر ها یافت می‌شود.
- سندرم دامپینگ: بیماری که باعث تخلیه زودرس معده قبل از هضم کامل محتویات آن می‌شود.
- نارسایی پانکراس (لوزالمعده): هنگامی اتفاق می‌افتد که لوزالمعده قادر به آزادسازی آنزیم‌های هضم نیست.
موارد اورژانس
آروغ به‌تنهایی علامتی است که معمولاً مورد حادی به‌حساب نمی‌آید، مگر اینکه شدید یا تکرار شود. بااین‌وجود اگر معده شما برای مدت طولانی متسع شده است و آروغ این اتساع را کاهش نمی‌دهد یا اگر درد شکمی شما شدید است، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
آروغ چگونه درمان می‌شود؟
آروغ طبیعی نیاز به درمان ندارد. بااین‌وجود اگر شدید باشد، باید با یک پزشک مشورت کنید تا علتی را که باعث این شرایط شده را پیدا کند. درمان بستگی به علت دارد.
خوددرمانی
اگر آروغ شما شدید است یا اگر معده شما متسع شده و نمی‌توانید هوا را تخلیه کنید، خوابیدن به پهلو معمولاً کمک‌کننده است. گرفتن حالت سجده نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. این حالت را تا زمان خروج گاز حفظ کنید.
اگر اغلب اوقات آروغ را می‌زنید، باید از موارد زیر پرهیز کنید:
- خوردن یا آشامیدن سریع
- نوشیدن نوشابه‌های گازدار
- جویدن آدامس
مراقبت‌های پزشکی
اگر آروغ زدنتان شدید شده، مهم است با دکترتان صحبت کنید. دکتر اطلاعاتی از علائم جمع‌آوری کرده، سؤالاتی در رابطه بازمان شروع آروغ و سابقه وقوع آن می‌پرسد. همچنین سؤالاتی در رابطه با الگوهای آن نظیر وقوع آروغ هم‌زمان با عصبی شدن یا مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های خاص می‌پرسد ممکن است از شما بخواهد که فهرستی از غذاهای مصرفی‌تان برای چند روز تهیه کنید.
مطمئن شوید که هر نوع علامت دیگری را که دارید به دکتر گفته‌اید. حتی اگر فکر می‌کنید ارتباطی بین آن‌ها وجود ندارد. این کار به دکتر کمک می‌کند تا تصویر کاملی از مشکلتان به دست آورد و بهترین راه‌حل را بیابد.
دکترتان از شما معاینه به عمل می‌آورد و ممکن است آزمون‌هایی نظیر عکس‌برداری از شکم انجام دهد. بقیه بررسی‌ها شامل موارد زیر است:
- اسکن (MRI)
- سی‌تی‌اسکن
- سونوگرافی
- آزمایش‌هایی در رابطه با اختلال هضم
- آزمایش‌های اندازه‌گیری هیدروژن و متان
- آندوسکوپی و کولونوسکوپی
این آزمایش‌ها به دکترتان تصویر شفافی از سیستم گوارشی می‌دهد و کمک می‌کند تا تشخیص فراهم شود.
تبعات آروغ درمان‌نشده چیست؟
آروغ زدن طبیعی تبعاتی ندارد و درنتیجه نیاز به درمان ندارد.
اگر آروغ زدن تکرار شود و درنتیجه عدم درمان بدتر شود ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنید.
از آروغ چطور می‌شود پیشگیری کرد؟
آروغ یک عمل طبیعی است شما می‌توانید آن را با اجتناب از مواردی که احتمالاً موجب آن می‌شوند کنترل کنید. اگر می‌خواهید از آروغ زدن پیشگیری کنید می‌باید موارد زیر را به‌جا آورید:
- موقع غذا خوردن بنشینید و هر لقمه را به آهستگی بجوید.
- از جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات‌های سفت خودداری ورزید.
- از نوشیدن نوشابه‌های گازدار و الکل اجتناب کنید.
- از مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که اغلب اوقات در شما باعث آروغ زدن می‌شوند خودداری کنید.
- از مکمل‌های پروبیوتیک به‌منظور کمک به هضم غذا استفاده کنید.
- از شرایطی که موجب ایجاد اضطراب و تنفس‌های سریعتان می‌شوند پرهیز کنید.
