تب دنگی، یک بیماری ویروسی است که توسط پشههای آلوده منتقل میشود. ابتلا به آن میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. باتوجهبه افزایش شیوع این بیماری در مناطق مختلف جهان، از جمله ایران، آگاهی از علائم، راههای انتقال و روشهای پیشگیری از آن بسیار مهم است. در این مقاله، به بررسی جامع تب دنگی و پاسخ به سؤالات رایج در مورد این بیماری خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله میخوانید
تب دنگی چیست و عامل آن کدام است؟
تب دنگی یک بیماری ویروسی است که توسط ویروس دنگی (Dengue virus) ایجاد میشود. این ویروس از طریق نیش پشههای آلوده از نوع آئدس (Aedes) به انسان منتقل میشود. این پشهها اغلب در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری یافت میشوند.
آیا تب دنگی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود؟
تب دنگی به طور مستقیم از فردبهفرد منتقل نمیشود. تنها راه انتقال این بیماری، نیش پشه آلوده به ویروس دنگی است. پشه با نیشزدن فرد آلوده، ویروس را دریافت کرده و سپس با نیشزدن فرد سالم، ویروس را به او منتقل میکند.
پشه ناقل آن بیشتر در کجاها پیدا میشود؟
پشه آئدس، ناقل اصلی ویروس دنگی، معمولاً در مناطق گرمسیر و نیمهگرمسیر یافت میشود. این پشه در آبهای راکد مانند آب انبارها، بشکهها، گلدانها و لاستیکهای قدیمی تخمگذاری میکند. بنابراین، وجود آب راکد در محیط، یکی از عوامل مهم در گسترش این بیماری است.
مناطق آلوده ایران کجاها هستند؟
در سالهای اخیر، موارد ابتلا به تب دنگی در برخی از مناطق ایران، به ویژه در جنوب کشور، گزارش شده است. با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب برای تکثیر پشههای آئدس، احتمال شیوع این بیماری در سایر مناطق کشور نیز وجود دارد.
اما باید نوجه داشت که برای شیوع بیماری وجود چند عامل بهطور همزمان در یک منطقه جغرافیایی لازم است:
- وجود پشه آئدس
- شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب
- وجود آبهای راکد
- رفتوآمد افراد به این مناطق
به همین جهت فصل تابستان فصلی مناسب برای شیوع تب دنگی است.
بیماری را چطور تشخیص دهیم؟
علائم تب دنگی معمولاً چند روز پس از نیش پشه آلوده ظاهر میشوند و شامل موارد زیر است:
- تب بالا و ناگهانی
- سردرد شدید
- درد شدید عضلات و مفاصل
- خستگی مفرط
- بثورات پوستی
- تهوع و استفراغ
- خونریزی از بینی یا لثهها (در موارد شدید)
برای تشخیص قطعی تب دنگی، پزشکان از آزمایش خون استفاده میکند.
برای درمان چهکار کنیم؟
در حال حاضر، هیچ داروی خاصی برای درمان تب دنگی وجود ندارد. درمان این بیماری بیشتر بر روی تسکین علائم و جلوگیری از عوارض تمرکز دارد. استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان و مراجعه به پزشک برای درمان علائم همراه، از جمله اقدامات درمانی مهم هستند.
برای پیشگیری از تب دنگی چه کار کنیم؟
شاید شما هم از آن دسته افراد هستید که پشهها بیشتر حالشان را میپرسند! اما نگران نشوید. چند راهکار ساده زیر را بخصوص در فضای باز به کار ببرید تا احتمال گزیده شدن توسط پشه آئدس را کاهش دهید:
- آبهای راکد را از بین ببرید: یکی از مهمترین راههای پیشگیری از تب دنگی، از بین بردن آبهای راکد در اطراف خانه است. این کار باعث میشود که پشهها مکان مناسبی برای تخمگذاری پیدا نکنند.
- از پشه بند استفاده کنید: هنگام خواب، حتماً از پشه بند استفاده کنید تا از نیش پشهها در امان بمانید.
- لباس آستین بلند و شلوار بلند بپوشید: به خصوص در ساعات اوج فعالیت پشهها (معمولاً صبح زود و عصر)، لباسهای آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.
- از دور کننده حشرات استفاده کنید: از کرم یا اسپری دافع حشرات حاوی DEET به میزان 20 تا 30% استفاده کنید.
- روی پنجرهها توری نصب کنید: نصب توری روی پنجرهها از ورود پشهها به داخل خانه جلوگیری میکند.
مطالعه بیشتر
Dengue Virus Pathogenesis: an Integrated View
Promoting dengue vector surveillance and control