چگونه التهاب مزمن را خاموش‌کنیم؟

زمان مطالعه: 3 دقیقه

چگونگی پاسخ ایمنی، سطح التهاب و سلامتی ما را تعیین می‌کند. التهاب نقش مهمی در بهبودی ما از بیماری‌ها و ترمیم جراحت‌ها بازی می‌کند، بنابراین همیشه بد نیست. مشکل، طول کشیدن روند التهاب است که می‌تواند منجر به مشکلات رایج سلامتی شود.

شاید بتوان التهاب را به آتش‌سوزی در بدن تشبیه کرد. با این تفاوت که نمی‌توان آن را دید یا حس کرد. التهاب شبیه فرآیند سوختن است که به بافت‌ها، مفاصل و رگ‌های خونی آسیب می‌رساند. متأسفانه تا هنگام وارد شدن صدمات جدی متوجه آن نخواهیم شد. این آسیب می‌تواند به‌صورت آرتروز، بیماری قلبی، سکته مغزی یا حتی بیماری آلزایمر باشد.

 

خیر در برابر شر

بدن دچار دو نوع التهاب می‌شود: حاد یا مزمن.

1. احتمالاً با التهاب حاد آشنا هستید. قرمزی، گرمی، درد و تورم اطراف بافت‌ها و مفاصل، هنگام بریدن انگشت دست یا پیچ خوردن تاندون مچ پا نشان از التهاب حاد دارد.

هنگام آسیب‌دیدگی، سیستم ایمنی ما ارتشی از گلبول‌های سفید را برای محاصره و محافظت از محل آسیب‌دیده می‌فرستد. در صورت ابتلا به عفونت‌هایی مثل آنفولانزا یا کرونا هم روال به همین شکل است.

التهاب حاد چگونگی مبارزه بدن با مهاجمان عفونی را تعیین می‌کند که بخشی از روندترمیم است؛ بنابراین التهاب در اینجا مفید است، زیرا از بدن محافظت می‌کند.

2؛ اما نتیجه التهاب مزمن  فرق می‌کند. همان واكنشی كه در التهاب حاد دیده می‌شود اینجا هم هست ولی شعله آتش به دلیلی ادامه پیدا می‌کند. گلبول‌های سفید منطقه آسیب‌دیده را اشغال می‌کنند که درنهایت منجر به آسیب  به بافت‌ها و اندام‌های سالم مجاور هم می‌شود.

 

سطح التهاب را تعیین کنید

آیا دچار التهاب مزمن هستید؟ با یک آزمایش خون ساده به درخواست پزشکتان، می‌توانید پاسخ به این سؤال را بیابید. ماده شیمیایی به نام CRP در پاسخ به التهاب از کبد ترشح می‌شود. نتیجه این آزمایش می‌تواند به پزشکتان کمک کند تا برای کاهش سطح التهاب، استراتژی مناسبی طراحی کند.

به‌عنوان‌مثال، اگر چاق هستید و سلول‌های چربی زیادی لابه‌لای احشای داخلی شکم خود دارید، سیستم ایمنی این سلول‌ها را تهدید قلمداد کرده و گلبول‌های سفید بیشتری به آنجا می‌فرستد. چربی احشایی نوعی چربی شکمی است که اندام‌های داخلی را احاطه می‌کند. هرچقدر اضافه‌وزن بیشتری داشته باشید، بدنتان بیشتر در وضعیت التهاب به سر خواهد برد یعنی آتش ادامه پیدا می‌کند.

متأسفانه این واکنش فقط به یک منطقه از بدن محدود نمی‌شود. التهاب می‌تواند در سرتاسر بدن گسترش‌یافته و مشكلات عمده‌ای  ایجاد كند. اگر به آرتروز یا بیماری قلبی مبتلا هستید، احتمال زیادی دارد که التهاب مزمن در شکل‌گیری آن نقش داشته باشد.

 

از خودتان محافظت کنید

مدیریت رژیم غذایی و سبک زندگی، دو روش مناسب در کنترل التهاب مزمن هستند. همان‌طور که گفته شد، اضافه‌وزن دلیل شایع التهاب است. کم کردن چند کیلو ‌وزن، به‌ویژه در اطراف شکم، می‌تواند سطح التهاب را کاهش دهد. سایر قدم‌ها در پیشگیری از التهاب شامل موارد زیر است:

مبارزه با بیماری‌های لثه.

اگر هنگام مسواک زدن  یا کشیدن نخ دندان، لثه‌تان خونریزی می‌کند، به‌احتمال‌زیاد دچار التهاب هستید. برای معاینه به یک دندان‌پزشک مراجعه کنید و بهداشت دهانتان را افزایش دهید.

درمان کلسترول بالا.

آزمایش کلسترول انجام دهید. در صورت بالا بودن آن در مورد شروع داروهای استاتین با پزشکتان مشورت کنید.

ترک سیگار.

جزو توصیه‌های خوب کاملاً بهداشتی است. سموم ناشی از سیگار به‌طور خاص ارتباط مستقیمی با التهاب دارند.

 

رژیم خود را تغییر دهید

لابد می‌خواهید بدانید چه چیزهایی را باید کم یا اضافه کنید. خوراکی‌های حاوی قند ساده (مثل نوشابه‌ها و آب‌نبات‌ها)، نوشابه‌های حاوی شربت ذرت با فروکتوز زیاد (مانند آب‌میوه‌های صنعتی  و نوشابه‌های ورزشی)، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده (مثل نان سفید، ماکارونی و برنج) را کم یا قطع کنید. این نوع غذاها نه‌تنها حاوی کالری خالص هستند، بلکه مصرف بیش‌ازحد آن‌ها می‌تواند به‌راحتی باعث افزایش وزن و درنتیجه التهاب شود.

احتمالاً می‌خواهید غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان، معروف به پلی فنول، را به رژیمتان اضافه کنید. مطالعات نشان داده است که این آنتی‌اکسیدان‌ها دارای خواص ضدالتهابی زیادی هستند.

 

در کنترل التهاب کدام غذاها بهترین محسوب می‌شوند؟

پژوهشی در مجله تغذیه انگلیس در مه 2016 نشان می‌دهد که پلی فنول‌های موجود در  پیاز، زردچوبه، انگور قرمز و چای سبز شاخص‌های التهاب در بدن را کاهش می‌دهند. انواع توت‌ها، گیلاس، آلوی سیاه، سبزیجات برگ تیره مانند اسفناج و کلم پیچ هم سرشار از پلی فنول هستند.

روغن‌زیتون، روغن بذر کتان و ماهی‌های چرب مانند ماهی قزل‌آلا، ساردین و ماهی خال‌مخالی حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که مدت‌هاست ثابت‌شده است التهاب را کاهش می‌دهند. امگا 3 حتی سطح التهاب مغز را کاهش می‌دهد.

هدف این نیست که روزانه مقدار مشخصی از این غذاها مصرف کنید، بلکه سعی کنید هر چه بیشتر از این غذاها در وعده‌های غذایی خود بگنجانید. هر چه بیشتر بهتر!